اثرافزايش فاصله برقگيرازتجهيزات
اثرافزايش فاصله برقگيرازتجهيزات
تا جايي كه مقدور باشد بايد برقگيردر نزديكي تجهيزات قرارگيرد بويژه وقتي كه تجهيزات بوسيله سيم زمين حفاظت نشده باشند و پست در انتهاي خط قرارگرفته باشد. در اين شرايط احتمال برخورد مستقيم صاعقه به پست يا در نزديكي آن بالا مي باشد و هيچ خط ديگري نيز وجود ندارد كه ولتاژ موج سيار بتواند بين آنها تقسيم شود. پس از وارد شدن موج سيار به پست ولتاژ در محل برقگيرتا مقدار ولتاژ پسماند برقگيركاهش مي يابد. موج بعد از رسيدن به برقگير با دامنه ولتاژ پسماند برقگيرو شيب اوليه موج اضافه ولتاژ به مسيرخود ادامه مي دهد و در صورتي كه در ادامه مسير به نقطه باز يا ترانسفورماتور برسد با دامنه دو برابر ولتاژ با قيمانده منعكس مي شود. ولتاژ در محل ترانسفورماتور با دو برابرشيب موج اوليه بالا مي رود تا وقتي كه به حداكثر مقدار خود يعني دو برابر ولتاژ پسماند برقگير برسد. بالا رفتن ولتاژ در محل ترانسفورماتور تا زماني ادامه مي يابد كه امواج با دامنه منفي ناشي از حذف ولتاژ توسط برقگير به هر دو سو از جمله به سمت ترانسفورماتور حركت كرده و به آن نقطه برسد و از افزايش ولتاژ در محل ترانسفورماتور جلوگيري كند و همچنين تجهيزاتي نظير كليد كه قبل از برقگير قرار گرفته اند تا زماني كه برقگيرعمل كند و موج حذفي با دامنه منفي از برقگير به كليد برسد در معرض دامنه موج ورودي هستند. در واقع با فاصله گرفتن تجهيزات از برقگيرمدت زمان سيرموج حذفي براي رسيدن به محل تجهيزات افزايش مي يابد و در اين فاصله زماني ممكن است ولتاژ در محل ترانسفورماتور تا دو برابر ولتاژ پسماند برقگير و در محل كليد حتي تا ماكزيمم دامنه موج اضافه ولتاژ ورودي برسد.
هر گاه زمان لازم براي سيرموج از برقگير تا ترانسفورماتور(T) از دو برابر زمان لازم براي رسيدن ولتاژ دو سر برقگير به ولتاژ پسماند(t) كمتر باشد آنگاه ولتاژ در محل ترانسفورماتور به دو برابر ولتاپسماند برقگيرمي رسد.
در عمل بايد نكات زير براي تعيين مكان واقعي نصب برقگير نسبت به تجهيز تحت حفاظت در نظرگرفته شود:
1) چگونگي اتصال برقگير به تجهيز و زمين
2) مشخصات واقعي برقگيرها
3) پيكربندي شبكه با امپدانس ها، سرعت انتشار و شيب پيشاني مختلف
4) در نظرگرفتن عناصرخازني مانند ترانسفورماتورها
علاوه بر موج برگشتي كه مي تواند باعث افزايش ولتاژ روي تجهيزات گردد، اضافه ولتاژهاي ناشي از رزونانس حاصل از اندوكتانس بين برقگير و وسيله تحت حفاظت با كاپاسيتانس وسيله مورد نظر مثلاً ترانسفورماتورنيز مي تواند باعث افزايش ولتاژ روي تجهيزات گردند.
افت ولتاژ روي هاديهاي اتصال دهنده ترمينالهاي برقگير به هادي خط و زمين در اثر عبور جريان تخليه از آنها به افت ولتاژ دو سر برقگير اضافه مي شود و علاوه بر اين هر اختلافي بين پتانسيل زمين در محل برقگير و تجهيزات نيز به ولتاژ اعمال شده به عايق تجهيزات اضافه مي گردد. بنابراين هاديهاي ارتباط دهنده برقگير را تا حد امكان بايد كوتاه و مستقيم انتخاب كرد و همچنين زمين برقگير و تجهيزات با كمترين مقاومت ممكنه (كمتر از يك اهم) به يكديگر متصل شوند.
* تعيين حداكثرفاصله نصب برقگيردر پستها
اغلب پستهاي سيستم قدرت داراي چند خط ورودي و يا خروجي و چندين ترانسفورماتور مي باشند. براي تعيين مكان برقگير در پست به منظور حفاظت ترانسفورماتورها در برابر اضافه ولتاژها مراحل زير براي هر ترانسفورماتور به منظور تعيين حداكثر فاصله مجاز بين برقگير و ترانسفورماتور انجام مي شود.